Sosyal köpek testi – Sosyalizasyon değerlendirmesi
Bu, büyüyen yavru köpeğinizin sosyalleştirilmesi, eğitimine devam ederken üzerinde çalışılmaya değer bir amaçtır. Yedi-sekiz aylık yavruların testi geçtiğini gördük fakat yavrunun ilk doğum gününe kadar aslında hazır olamayabilirsiniz. Buna rağmen; nasıl olduğuna şaşıracak ve bu gösterişli sertifikayla mest olacaksınız. Bu az sıkıntılı test, çevredeki çeşitli köpek klüplerince genelde şehir parklarında yapılır.
Bir köpek, Köpek İyi Vatandaşlık sertifikasını almak için on basamaklı bir testi geçmek zorundadır. Bu testi geçmek; bir köpeğin, evde, halka açık yerlerde ve diğer köpeklerin varlığında üslubuna uygun davranma eğitim ve tutumuna sahip olduğunu onaylar. Her cinsten köpek bunu yapabilir. Bu test, bir köpeğin sahibine yaklaşan bir yabancıya (testi yapan kişi) sakince izin vermesine, bir yabancı tarafından sevilirken kızma veya utangaçlık işareti göstermemesini, bir yabancının onu fırçalamasına veya taramasına ve kulak ve ayaklarını muayene etmesine izin
Köpek, başka bir sahip köpeğiyle yaklaştığında; tokalaşıp sahibiyle konuştuğunda, gelişigüzel bir ilgiden fazlasını göstermemelidir. Köpek, bir şeyin gürültüyle düşmesi veya bir koşucunun yanından geçmesi gibi dikkat dağıtıcı durumları panik olmadan; endişelenmeden, doğal merak ve hatta hafif şaşırmasına rağmen kabul etmelidir. Eğer köpek heyecanlanmaya başlarsa, sahibi onunla konuştuğunda durulmak zorundadır. Son test, köpeğin; sahibi görüşü dışındayken, bir yabancıyla, sevk kayışı takılı olarak, üç dakikalığına kalma yetisini gösterir. Orta seviyede endişe kabul edilebilir ancak köpek gereksiz sızlanmamalı, havlamamalı ve yürümemelidir. Köpek için İyi Vatandaş Testi programı hakkında daha fazla bilgi için AKC’s Director of Operations for CGC, Nancy Matlock, (919) 854-0159’dan temas kurun.
Siz ve köpek eğitimi bu sertifikayı kazanabilirsiniz. Evde iyi terbiye üzerinde ısrar edin. Otur ve yat komutları bunun için uygundur. Dışarıda yürürken, diğer insanlar ve köpeklerle buluşurken İyi terbiyede ısrar edin ve bunun hepsi karşınıza çıkacaktır. Bu sertifikayı almak sizi mükemmel hissettirecek, siz ve köpeğinizin bir takım olarak çalışmasında bir kilometre taşı olacaktır.
Üzülmeyin – Eğlenin!
Bu bölümün çoğunluğunda en kötü durum senaryolarına göz attık. Sizi, yavrunuzun gelişiminin bu yaş grubunu ilgilendiren kasvetli bir tutumla bırakmayı kesinlikle istemeyiz. Bu, eğlence yaşıdır ve üstünde durduğumuz nokta; çoğu kötü davranış ortaya çıktığı anda anlaşılırsa hemen bertaraf edilebilir. Eğer ödüllerinizin eğitim çabalarınızdan çok daha fazla olduğunu düşünmeseydik bu kitabı yazmış olmazdık. İyi şanslar – ve işlerin nasıl gittiğinden bizi de haberdar edin.
Yavru Köpek Mizaç Eğitimi
Yavru köpek eğitimi testini uygun bir perspektife oturtmak için, bu testin, yavrunun mizacını değerlendiren araçlardan biri olduğunu belirtmek önemlidir. Diğer araçlar; bakıcının ilk yedi hafta boyunca her yavrunun davranışını sürekli gözlemlemesi, sadece bir batında doğan yavrular beraberken değil, gruptan ayrıyken ve bir insanla harcadığı zaman zarfında da o cins ve kan bağındaki hayvanların davranış etkenlerinin bilgisidir. Yavru köpeği alan kişi, sadece test derecelendirmesine göre davranmamalıdır. Bunun, yavrunun yeni evindeki sosyalleşme gereksinimlerinin de bir göstergesi olduğunu fark etmelidir. Baskınlık, utangaçlık ve aşırı heyecanlanma kolayca tanımlanabilir ve bu kişiliklerle çalışma isteği olan evlerde özel yerleşim gerektiren genel niteliklerdir .
Mizaç Testi
İster daha genel seçim yöntemi ister aşağıdaki mizaç testini uygulayın, değerlendireceğiniz en önemli karakter özellikleri; yaranmaya ve affetmeye istekliliktir. Yaranmaya çalışma, Gelme, İzleme ve Getirme testlerinde belirtilmektedir. Affetmeye isteklilik ise Sınırlama, Sıkıntı Testi ve Sosyal Baskınlıkta gösterilmektedir.
Yavru testlerini yönetmek kolay ve eğlencelidir, fakat bu testlerin bir sonucu olarak ani yargılara varmak da kolaydır. Bir yavru köpek testi; yavrunun insanlara karşı takındığı doğal davranışlarının bir göstergesi, uysallık ve saldırganlığının bir ölçüsüdür. Bu test ne tür ev ve eğitimin en iyi işleyeceğini gösteren bir rehberdir. Bu test, yavrunun yetişkin karakterinin kalıcı bir tanımlaması değildir. Bunun bir nedeni; çevrenin, köpeğin kişiliğinin gelişiminde böylesine büyük rol oynamasıdır.
Yavrunun temel ruhsal davranışları hakkında genel bir bilgi veren bu testler serisini ilk geliştirenlerden biri William Campbell’di. Wendy Volhard ve Gail Tamases Fisher de “yavru köpek yetenek testi” adını verdikleri bu testlerin yaygın kullanımına büyük katkıda bulundular. Bizim puanlama tablomuz da onlarınkine göre düzenlenmiştir ve ortak olduğunu bulduğumuz tepkileri listeler. Analiz tablosu, testin sonuçlarını yorumlamak ve yaptığımız testlerin gözlemlerine dayanan puanlamanın yorumlarımızla birleştirilmesi için bir rehberdir.
Yavru testini kullanan yetiştiriciler, deneyimlerinden keskin bir görüş geliştirmeye meyillidir. Bu yetiştiriciler, belirli bir kan bağından olanların davranışsal eğilimlerine ve daha sonra yetişkin köpeklerde gelişecek belirli tepkilerin nasıl olacağına aşina olurlar. Ayrıca bu testlerle ölçülemeyen “karizma” ve “üstün zeka ışıltısı” gibi belirli davranış niteliklerini de görebilirler. Bazı yavrular, puanlama cetvelinde listelenmemiş bir tepkiye sahip olacaktır. Kendi istediği zaman bir yavru utangaç olmayacak, fakat ne yapıldığını izlemekten ve belirtilen şeyi yapmaktan hoşlanacaktır. Bu, olasılıkla ortalama bağımsızlığın biraz üzerinde olmanın, ya da sessiz, uysal bir yaratılışın göstergesi olabilir. Yavrunun ilk testte yorgun olmadığından emin olmak için tekrar test edilebilir.
Pek çok yetiştirici, başka biri asıl testi yaparken yuvadaki her bir yavruyu puanlayarak testi yürütmeyi tercih eder. Bu, yetiştiriciye aynı doğumda olanların
davranışı hakkında genel bir görünüm sağlar ve bu bilgi, potansiyel yeni alıcılarla seçim konusunda tartışırken yardımcı olabilir. Yetiştirici, bir yavru köpeğin test sonucunun, yuvasında gösterdiği davranıştan oldukça farklı olabildiğini keşfettiğinde şaşırabilir. Çok sessiz olan bir yavru köpek eğitimi, diğerleri tarafından horlanıyor olsa bile dışa dönük, insancıl biri gibi puan alabilir. Bu durumun tersi de doğrudur. Yuva içinde kendine fazla güvenen bir yavru, yeni bir kişiyle ilişkide çekingen de kalabilir. Yuvanın diğer yavrularla olan tavrının gözlenmesi, bazen yavrunun doğuştan yaranma ve insanlara uyum sağlama isteği hakkında yanlış bir izlenim verebilir; dolayısıyla gereksiz görünse de yetiştiriciye her zaman yavru köpek testini yuvaya da uygulaması tavsiye edilir.
Test İçin Öneriler
Test için en iyi dönem yavrunun yedi haftalık olduğu dönemdir. Bu dönemde yavru, yetişkin bir köpeğin beyin dalgalarına sahiptir ama tecrübe ve öğrenmeyle etkilenmemiştir. Bu yüzden, testler yavrunun temel kişisel mizacını ortaya çıkarır. Amaç; her yavruyu aynı ortamda ve aynı etkinlik seviyesinde test etmektir. Testler yavrunun tanımadığı bir uygulayıcı tarafından ve yavruya yabancı bir ortamda yapılmalıdır. Bunun amacı yavrunun yeni bir kişiyle ve yeni bir ortamla tanışmasını sağlamaktır. Test yeri diğer yavruların gürültüsünden uzak olmalı ve şaşırtıcı faktörler olabildiğince minimuma indirilmelidir. Testin zamanı; yavrunun günlük normal oyun dönemlerinden birinde olmalı, ancak yemekten hemen sonraya bırakılmamalıdır. Eğer bir yavru uykuya dalarsa, ona zaman verin ve önce uyanmasını bekleyin. Her yavruya gruptan alınınca, idrarını ve kakasını yapması için testten önce biraz zaman tanınmalıdır. Test etkinliği sırasında testi yapan, sesini ve el hareketlerini kullanabilir.
Testlerin Uygulanışı
Gelme. Yetiştirici ya da yardımcısı yavruyu getirir ve diz çökmüş olan testi yapan kişinin 1,5 metre kadar önüne yere ya da çimene yerleştirir. Bir saniye bekledikten sonra ayrılır (Eğer yavru takip ederse, tekrar yerine yerleştirilir.) Yavru yere bırakılır bırakılmaz testi yapan yumuşak bir ses, mizansenleri ve eğer gerekirse eliyle hafifçe yere vurarak yavrunun dikkatini çeker. Testi yapan kişi birkaç saniye yavruyu okşar ve gözlemci yavrunun hareketlerini not eder – testi yapan kişinin üzerine atlamak, kucağa tırmanmak, kazağını kapmak, kaçmak ya da okşamayı kısa sürede kabul etmek. Eğer yavru gelmek istemezse, testi yapan kişi elini uzatır, parmaklarını hafifçe sallar ve sessizce yavruyu ikna eder. Siz yavrunun başarıyı tecrübe etmesini istersiniz fakat sonuç olumsuz olacaktır.
Takip etme. Testi yapan kişi yavaşça yavruya yaklaşır; sesiyle, ve gerekirse eliyle hafifçe bacağına vurarak, yavruyu izlemesi için cesaretlendirir. Yavru sıçrayabilir ve gidilecek yönde sizin yanınızda koşabilir; kuyruğunu aşağıya sarkıtıp yürüyebilir, ya da bırakıp başka bir yere gider. Sizin tarafınızda iki ya da üç adım atması, izlemeyi belirtir.
Tutma. Bu testin hemen ardından bağışlama testi gelir. Tutma testi için; testi yapan kişi diz çökerek, bir elini yavrunun göğsü üzerinde tutarak, onu yavaşça sırtı üzerinde yuvarlar. Baskı, yavrunun ayağa kalkmasına engel olmaya yetecek kadar olmalıdır. Testi yapan kişi otuz saniye kadar konuşmadan; doğal, hoş bir ifadeyi sürdürür ve yavrunun kendisiyle göz kontağı kurup kurmadığına dikkat eder. Bu test ve bağışlama testi, yavru için en uygun olan ev tipini belirlemekte en önemli testlerdir. Az hakimiyet gösteren ve korkusuz hareket eden (orta ölçekte) yavru, ortalama bir ev için en iyisidir.
Bağışlama. Yavru ayağa kalkar kalkmaz, testi yapan kişi kırk beş derecelik açıyla, bir kolunu ya da elini bir saniye onu yerinde tutmak için kullanarak, önünde oturtur. Daha sonra testi yapan kişi, yüzü yalanmaya elverişli bir şekilde aşağıya doğru eğilerek, onu başından kuyruğuna okşar. Testi yapan kişi yavruyla konuşabilir. Kindar yavru; başını diğer tarafa çevirecek. Bu yavru; kin tutan bir köpek haline gelecek ya da sahibi hoşlanmadığı bir şey yapınca cevap vermeyi reddedecek. Kin beslemeyen yavru; yüzü yalayacak ya da burnunu yanağa sürtecek. Bağımsız yavru, uzaklaşacak. Kavgacı yavru; hırlayacak ya da testi yapan kişiyi hafifçe ısıracak.
Yükseklik Hakimiyeti. Bu test, yavrunun durum üzerinde kontrolü olmadığında insan hakimiyetini kabul etme derecesini gösterir. Testi yapan kişi; parmaklarını yavrunun altında birleştirir ve onu ayakları birkaç inç yukarıda olacak şekilde kaldırır. Bu pozisyon hiç konuşmadan otuz saniye sürdürülür. Orada asılı duran rahat yavru; bir yetişkin gibi, kontrolü dışındaki bu şartları kabul edecek; baskın (inatçı) yavru ise mücadele etmeden durumu kabullenmeyecektir. Ürkek yavru donacak – bu, yeni durumlara alışmakta güçlük çeken bir yavrudur.
Avı Getirme. Bir top şeklinde buruşturulmuş bir sayfa kağıdı getirmek; konsantrasyon ve hoşa gitme isteğinin bir belirtisidir. Bu test, tüm cinslere uygulanabilir. Bu, avı getirme testinden daha fazla bir görevi yerine getirme istekliliği testidir. Testi yapan kişi onun dudaklarına dokunarak ve bu şekilde onu rahatsız ederek ilgisini çeker. Top 1 metre kadar fırlatılır. Eğer ona doğru giderse, bir nesneye dikkat ettiğini gösterir. Eğer topu geri getirirse, sizi memnun etmek ya da bir insanla çalışmak isteğine sahiptir. Bazı yavrular; hatta avı getiren cinsler, fırlatılmış kağıt topla ilgilenmezler. Bu, onlara karşı bir işaret değildir. Avı getirme daha sonra da öğretebileceğiniz bir oyundur. Yavrunun testin diğer alanlarındaki memnun etme istekliliğine bakın.
Dokunma Duyarlılığı. Bu, yavrunun acıya duyarlılığını test eder. Testi yapan kişi; ya yavruyu yanına oturtur ya da bükülmüş kolu ile tutar. Sonra bir ön ayağı alır, baş parmağı ve işaret parmağı ile patisine baskı uygular. Artan baskı ile sıkıştırarak, testi yapan kişi birden ona kadar sayar. Yavru ya birdenbire ayağını çekerek ya ısırarak ya da kısa ve keskin bağırarak; aşırı duyarlı yavru ilk ya da ikinci sayının hafif baskısına dayanamaz, tepki verir vermez baskı durdurulur. Orta aralık; isteyerek tasma ve boyna takılan iple eğitime yanıt veren köpeği belirtir. Puanı batının en yükseği olan yavru dokunmaya duyarlı değildir, ve eğitmek daha fazla zaman ve çaba alacak gibi görünür.
Ses Duyarlılığı. Bu test, yavrunun yüksek bir sese tepkisini gösterir. Yavrunun yüzü diğer tarafa doğruyken, testi yapan kişi bir kaşıkla metal bir kaba vurur. Sesin farkına varıp yerini bulan ve belki etrafında yürüyen yavru çok kendine güvenendir. Ürken ve çabucak eski haline gelen normal bir yavrudur. Kaçan ve saklanmaya çalışan yavru sese karşı duyarlıdır ve çok gürültücü bir aileye ya da onu gürültülü köpek olaylarına götürecek birine verilmemelidir. Eğer yavru hiç tepki vermiyorsa, tekrar deneyin. Bu; bağımsız bir yavru olabilir ya da bunun arasıra ortaya çıktığı bir cinse sahipseniz bir olasılıkla sağırdır.
Görme Duyarlılığı. Bu test, yavrunun yeni bir nesne ile temas etmesini sağlar. Neşeli, karşılıklı bir etkileşim, yeni durumlara uyma kabiliyeti gösterir. Korkudan sinen ya da ürken yavrunun yeni durumlarda zorlu zamanları olacaktır.
Enerji Düzeyi. Bu kategori; yavruyu gelecekteki ailesine eşlemekteki bir diğer yardımcıdır. Fazla enerjik bir kişi sessiz bir yavru ile mutlu olamaz; yaşam tarzı sakin olan ve yaptığı egzersiz bina bloğu etrafında yürümek olan bir kimse her zaman hareketli olan bir yavru ile meşgul olmayı başaramayabilir.
Notlar ve Gözlemler
Notlar, test sonuçları kadar önemli olabilir. Not tutmanın hayati önemini ispatlayabiliriz. Bir köpek yavrusu sahibi adayı; çok çalışabilen ve eğitilebilen, aynı zamanda da memnun etme eğilimli bir yavru arıyordu. Öncelikle bir batında doğan yavruları seçti ve sonra seçeneklerini yavru testinde benzer sonuçlar alan iki yavruya indirdi. Ancak notlarından gördü ki, ilk yavru gözetmene, yıpranmış bir halı yüzünden dikkati dağınık olduğu halde, ilk “gel” komutunda gelmişti. İkincisinin gelmesi için ise üç “gel” komutu gerekmişti. Yetiştiricinin notları gösterdi ki; ilk yavru üç buçuk haftalıkken annesinden ayrılıp da beton zemine konulduğunda ağlamayan tek yavruydu. Aynı zamanda sürekli salladığı kuyruğu ile en meraklı köpek yavrusuydu. Bu bilgiler seçimi çok kolaylaştırmıştı, ancak yavru sahibi adayı karar vermek için yazılı notlara ihtiyaç duydu.
Tüm yavrular için aynı olan koşullar altında genel gözlemler yapmak için yavru testleri mükemmel bir fırsattır. Her yavrunun test gözetmenine ve çevresine tepkisi nedir? Genel olarak çok meraklı ve aktif midir, yoksa tereddütte midir? Ağlar mı? Tüm gözlemlerinizi yazın. Birden fazla köpek yavrusunu gözlemlerken küçük detayları kaçırmak inanılmaz kolaydır.
Köpek yavrusu sahibi adayı için yetiştirici; temkinli yavruları daha saldırgan olanlardan ayırıp gösterebilir, aynı zamanda ziyaretinize Gel ve Takip Et testlerini de ekleyebilir. Son analizde, köpek yavrusu seçimi büyük ihtimalle mantıksal değil, duygusal olacaktır. Ancak yavruyu kendi doğal karakterine uyacak bir yuvaya yerleştirmek en doğrusu olacaktır. Böylelikle gelecekte ortaya çıkması olası birçok sorun önlenecektir. Baskın karakterli bir kişi, sessiz bir yavruya olan sabrını çabucak kaybedecektir ve çekingen bir kişi asla baskın karakterli bir yavru köpeğin amiri olamayacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder